Әнші Әміре. Әнші. Ж.Аймауытов

Қисанова Айсұлу Ағзатқызы

Ақтөбе

Шұбарқұдық ауылы

Шубаркудукская СШ №2

Әдебиеттік оқу

Сынып:

4-сынып

Бөлім:

Мәдени мұра

Тақырып:

28.12.2019

127

0

PDF жүктеу WORD жүктеу

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:өлең мазмұнын түсінеді;Көптеген оқушылар: өлең мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді, өлеңді түсініп оқи алады.Кейбір оқушылар: өлеңнің құрылымдық бөліктерін ажыратады, бөліктеріне тақырып қояды

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері	Жоспарланған іс-әрекет	Ресурстар
Әнші Әміре. Әнші. Ж.Аймауытов (19.11.2019 жыл)	<p><b>Ширату тапсырмасы.</b></p><p>Оқушыларды «Б, А, К, М» қима әріптерін таңдау арқылы 4 топқа біріктіреміз. </p><p> 1-топ: «Білім» </p><p> 2-топ: «Ақыл» </p><p> 3-топ: «Кітап» </p><p> 4-топ: «Мектеп» </p><p> Оқушылар қима әріптерді таңдап ол туралы өз ойын айтады, топтарға бірігеді. Сабақ тақырыбы және оқу мақсаттарымен таныстыру Оқушылармен бағалау критерийін құрастыру немесе таныстыру Қызығушылықты ояту Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі. </p><p><b>1- (МК, Ұ,) суретпен жұмыс «Галереяны шарлау» стратегиясы </b>бойынша қабырғаға ілінген суреттерге шолу жасайды. </p><p><b> - ЭКСПО КӨРМЕСІНЕ ҚАТЫСҚАН ТҰҢҒЫШ ҚАЗАҚ</b>  </p><p><img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e179adbeb.png" style="width: 332px;"><br></p><p> </p><p> </p><p><img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e19263934.png" style="width: 277.5px; height: 243.109px;"></p><p><i>ЭКСПО көрмесіне қатысқан алғашқы қазақ – Әміре Қашаубаев екенін біреу білсе, біреу білмес. Қазақтың біртуар әншісі 1925 жылдың мамырында Францияның астанасы – Парижде өткен дүниежүзілік көрменің этнографиялық концертінде «Балқадиша», «Ағаш аяқ» , «Бесқарагер», «Дудар-ай», «Жалғыз арша», «Үш дос», «Смет», «Қараторғай» әндерін әуелетіп, күллі әлемді тамсандырған еді. Әйгілі француз жазушысы Ромен Роллан Әміренің құдіретті дауысын тыңдағаннан кейін: «Мен Шығыста әншіні неге бұлбұлға теңегенін енді түсіндім?» деп таңдай қаққан екен.</i></p><p><br></p><p>«ЭКСПО» халықаралық көрмесі қай кезде де маңызды шара болған. Кез келген мемлекет осы әмбебап көрмеге барынша дайындалып, абыроймен өткізуді ойлаған. 1925 жылы жаһандық шараны өткізу жауапкершілігін Франция астанасы мойнына алады. Осынау дүниежүзілік көрмеге қатысуға ықылас танытқандардың ішінде Кеңес одағы да бар еді. Себебі, шетелде қызыл империяның беделін көтеруді Сталин де теріс көрмеген. Көрмеге қатысушыларды ұйымдастыру сол кездегі РСФСР халық ағарту комиссары Анатолий Луначарскийге жүктелген екен.</p><p><br></p><p><img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e2094f6dc.png" style="width: 154px;"></p><p>        Әмбебап көрмеге қатысуға шақырту алғандардың ішінен Қазақстаннан жалғыз Әміре Қашаубаев болған. Бірақ сол кездегі Семей шенеуніктері «Сонау Париж сахнасында ән шырқайтындай Әміре Қашаубаев деген кім еді сонша?» деп шақыртуды елемеген. Қазақ әншісіне екінші рет шақырту жіберіледі. Онда көрмеге қатысу – мемлекеттік маңызы бар іс екені түсіндірілгеннен кейін барып шенеуніктер амалсыз Әміре Қашаубаевқа жедел хабарды жеткізген сыңайлы. </p><p>       Жалпы, қазақтың қайталанбас дауысты әншісін зерттеп, 1974 жылы Әміре Қашаубаевтың даусын алғаш рет тауып, жұртшылыққа ұсынған азамат – белгілі музыка зерттеушісі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері Жарқын Шәкәрім. Халқымыздың тума талантына қатысты деректердің көпшілігі осы кісінің аузымен айтылып жүр. Ғаламторда жарияланған материалдар мен сұхбаттар – соның куәсі. Біз де Алматыдағы әміретанушымен байланысқа шығып, әншіге қатысты бірқатар деректер айтып беруін өтінген едік. </p><p>     Жарқын Шәкәрімнің айтуынша, көрмеге қатысуға Кеңес одағы елдерінен Әміреден басқа, украиналық О.Федеровская, Өзбекстаннан биші Тамара ханум, әнші Кари Якубов, Әзербайжаннан Шевкет ханум Мамедова, Армениядан Сукиясов, Харибекишвили, Кахуров, Башқұртстаннан қурайшы Жұмабай Есенбаев қатысып, өнер көрсеткен екен.  </p><p><br></p><p><img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e2794e828.png" style="width: 279px;"><br></p><p>      Париждегі алғашқы концерт 20 шілде күні декоративтік өнер көрмесінің КСРО павильонында болған. КСРО мемлекеттерінен барғандар барлығы 11 концерт беріпті. Соның бәріне де Әміре Қашаубаев қатысып, жоғарыда аталған әндерді шырқаған.</p><p>     Әмбебап көрме өткізілген тұста Мұстафа Шоқай Парижде жүрген екен. Кеңес одағынан келген делегация құрамынан қандасы Әміре Қашаубаевты көргенде қайран Алаш азаматы қуанғаннан жылап жіберіпті. Көрме аяқталғанша Әміреге қолғабыс жасап, Парижді аралатып, көмектескенге ұқсайды. Тіпті, естелік ретінде Әміреге жақсы костюм де сыйлаған. Басқа ешқандай да мақсаты жоқ осы бір кіршіксіз сыйластық кейін әншінің басына сор болып жабысатынын ол кезде екеуі де білген жоқ еді…</p><p>     Жарқын Шәкәрімнің зерттеуінше, Париждегі көрмеден екі жылдан кейін Әміре Қашаубаев Германияда өткен Бүкіләлемдік музыка көрмесіне де қатысады. Бірақ, Париж сапарынан кейін-ақ әншіні қуғындау басталады. Сондағы бар кінәсі – Мұстафа Шоқаймен тілдескені. Одан қала берді, қазақ әншісінің Парижде ән салып, әлемді тамсандыруы кейбір шенеуніктердің қытығына тигені анық. Жарқын Шәкәрімнің айтуынша, тыңшылар Әміреден Мұстафа Шоқай туралы сұрап, әбден қинаған көрінеді. Саясаттан хабары жоқ әнші қайдан білсін, әр нәрсені бір айта берсе керек. Ақыры, тоғыз жыл бойғы қуғын-сүргінге шыдамаған қайран азамат әбден мүжіледі. Оның үстіне қазақтың тұңғыш операсы «Қыз Жібектен» өзіне лайық бір рөлдің берілмеуі де Әміренің жанына қатты батса керек. Ақыры, 1934 жылы 6 қарашада «Қыз Жібек» операсының премьерасы болатын күннің алдында қазақтың біртуар әншісі, дара дарын иесі белгісіз себеппен қайтыс болды.</p><p><b>3-тапсырма ( МК, ЖЖ) «Ашық микрофон»</b> әдісіне сүйеніп диалог құрады.</p><p> Оқушылар өлең мазмұнына сәйкес сұрақтарды жалғастырып, жауап береді. </p><p><b> 4 - тапсырма ( МК, Ө) «Төрт сөйлем»</b> тәсілімен сызбаны пайдаланып, өз сөзімен түсндіреді. </p><p> 1. Пікір. Берілген сөздер бойынша өзіндік пікірін бір сөйлеммен айтады. </p><p> 2. Дәлел. Өз пікірін бір сөйлеммен дәлелдейді</p><p> 3. Мысал. Пікірін өмірмен байланыстырып, мысал келтіреді. </p><p> 4. Қорытынды. Тақырып бойынша қорытынды шығарады.</p><p> <img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e300d46f2.png" style="width: 305px;"></p><p><b>Саралау.</b> Тапсырма бойынша жүргізіледі. Тапсырма барлық оқушыларға ұсынылады, бірақ әртүрлі нәтиже күтіледі. Қабілеті төмен оқушы мен қабілеті жоғары оқушылар жұптасады.Оқушылар бір – бірімен ой бөліседі, идеяларын ортаға салады. </p><p> (<b>Б) «Отшашу» </b>әдісі арқылы бағалау.</p><p><br></p><p><b>Кері байланыс:</b> «Бес саусақ» </p><p> Бас бармақ- өте жақсы</p><p> Балаң үйрек -ұсынысым бар </p><p> Ортан терек - жақсы </p><p> Шылдыр шүмек- шектеулі</p><p> Кішкентай бөбек - нашар  </p><p>   </p><p> </p><p><br></p>

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Әнші Әміре. Әнші. Ж.Аймауытов

(19.11.2019 жыл)

Ширату тапсырмасы.Оқушыларды «Б, А, К, М» қима әріптерін таңдау арқылы 4 топқа біріктіреміз. 1-топ: «Білім» 2-топ: «Ақыл» 3-топ: «Кітап» 4-топ: «Мектеп» Оқушылар қима әріптерді таңдап ол туралы өз ойын айтады, топтарға бірігеді. Сабақ тақырыбы және оқу мақсаттарымен таныстыру Оқушылармен бағалау критерийін құрастыру немесе таныстыру Қызығушылықты ояту Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі. 1- (МК, Ұ,) суретпен жұмыс «Галереяны шарлау» стратегиясы бойынша қабырғаға ілінген суреттерге шолу жасайды. - ЭКСПО КӨРМЕСІНЕ ҚАТЫСҚАН ТҰҢҒЫШ ҚАЗАҚ  <img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e179adbeb.png" style="width: 332px;">  <img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e19263934.png" style="width: 277.5px; height: 243.109px;">ЭКСПО көрмесіне қатысқан алғашқы қазақ – Әміре Қашаубаев екенін біреу білсе, біреу білмес. Қазақтың біртуар әншісі 1925 жылдың мамырында Францияның астанасы – Парижде өткен дүниежүзілік көрменің этнографиялық концертінде «Балқадиша», «Ағаш аяқ» , «Бесқарагер», «Дудар-ай», «Жалғыз арша», «Үш дос», «Смет», «Қараторғай» әндерін әуелетіп, күллі әлемді тамсандырған еді. Әйгілі француз жазушысы Ромен Роллан Әміренің құдіретті дауысын тыңдағаннан кейін: «Мен Шығыста әншіні неге бұлбұлға теңегенін енді түсіндім?» деп таңдай қаққан екен. «ЭКСПО» халықаралық көрмесі қай кезде де маңызды шара болған. Кез келген мемлекет осы әмбебап көрмеге барынша дайындалып, абыроймен өткізуді ойлаған. 1925 жылы жаһандық шараны өткізу жауапкершілігін Франция астанасы мойнына алады. Осынау дүниежүзілік көрмеге қатысуға ықылас танытқандардың ішінде Кеңес одағы да бар еді. Себебі, шетелде қызыл империяның беделін көтеруді Сталин де теріс көрмеген. Көрмеге қатысушыларды ұйымдастыру сол кездегі РСФСР халық ағарту комиссары Анатолий Луначарскийге жүктелген екен. <img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e2094f6dc.png" style="width: 154px;">        Әмбебап көрмеге қатысуға шақырту алғандардың ішінен Қазақстаннан жалғыз Әміре Қашаубаев болған. Бірақ сол кездегі Семей шенеуніктері «Сонау Париж сахнасында ән шырқайтындай Әміре Қашаубаев деген кім еді сонша?» деп шақыртуды елемеген. Қазақ әншісіне екінші рет шақырту жіберіледі. Онда көрмеге қатысу – мемлекеттік маңызы бар іс екені түсіндірілгеннен кейін барып шенеуніктер амалсыз Әміре Қашаубаевқа жедел хабарды жеткізген сыңайлы.        Жалпы, қазақтың қайталанбас дауысты әншісін зерттеп, 1974 жылы Әміре Қашаубаевтың даусын алғаш рет тауып, жұртшылыққа ұсынған азамат – белгілі музыка зерттеушісі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері Жарқын Шәкәрім. Халқымыздың тума талантына қатысты деректердің көпшілігі осы кісінің аузымен айтылып жүр. Ғаламторда жарияланған материалдар мен сұхбаттар – соның куәсі. Біз де Алматыдағы әміретанушымен байланысқа шығып, әншіге қатысты бірқатар деректер айтып беруін өтінген едік.      Жарқын Шәкәрімнің айтуынша, көрмеге қатысуға Кеңес одағы елдерінен Әміреден басқа, украиналық О.Федеровская, Өзбекстаннан биші Тамара ханум, әнші Кари Якубов, Әзербайжаннан Шевкет ханум Мамедова, Армениядан Сукиясов, Харибекишвили, Кахуров, Башқұртстаннан қурайшы Жұмабай Есенбаев қатысып, өнер көрсеткен екен.   <img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e2794e828.png" style="width: 279px;">       Париждегі алғашқы концерт 20 шілде күні декоративтік өнер көрмесінің КСРО павильонында болған. КСРО мемлекеттерінен барғандар барлығы 11 концерт беріпті. Соның бәріне де Әміре Қашаубаев қатысып, жоғарыда аталған әндерді шырқаған.     Әмбебап көрме өткізілген тұста Мұстафа Шоқай Парижде жүрген екен. Кеңес одағынан келген делегация құрамынан қандасы Әміре Қашаубаевты көргенде қайран Алаш азаматы қуанғаннан жылап жіберіпті. Көрме аяқталғанша Әміреге қолғабыс жасап, Парижді аралатып, көмектескенге ұқсайды. Тіпті, естелік ретінде Әміреге жақсы костюм де сыйлаған. Басқа ешқандай да мақсаты жоқ осы бір кіршіксіз сыйластық кейін әншінің басына сор болып жабысатынын ол кезде екеуі де білген жоқ еді…     Жарқын Шәкәрімнің зерттеуінше, Париждегі көрмеден екі жылдан кейін Әміре Қашаубаев Германияда өткен Бүкіләлемдік музыка көрмесіне де қатысады. Бірақ, Париж сапарынан кейін-ақ әншіні қуғындау басталады. Сондағы бар кінәсі – Мұстафа Шоқаймен тілдескені. Одан қала берді, қазақ әншісінің Парижде ән салып, әлемді тамсандыруы кейбір шенеуніктердің қытығына тигені анық. Жарқын Шәкәрімнің айтуынша, тыңшылар Әміреден Мұстафа Шоқай туралы сұрап, әбден қинаған көрінеді. Саясаттан хабары жоқ әнші қайдан білсін, әр нәрсені бір айта берсе керек. Ақыры, тоғыз жыл бойғы қуғын-сүргінге шыдамаған қайран азамат әбден мүжіледі. Оның үстіне қазақтың тұңғыш операсы «Қыз Жібектен» өзіне лайық бір рөлдің берілмеуі де Әміренің жанына қатты батса керек. Ақыры, 1934 жылы 6 қарашада «Қыз Жібек» операсының премьерасы болатын күннің алдында қазақтың біртуар әншісі, дара дарын иесі белгісіз себеппен қайтыс болды.3-тапсырма ( МК, ЖЖ) «Ашық микрофон» әдісіне сүйеніп диалог құрады. Оқушылар өлең мазмұнына сәйкес сұрақтарды жалғастырып, жауап береді. 4 - тапсырма ( МК, Ө) «Төрт сөйлем» тәсілімен сызбаны пайдаланып, өз сөзімен түсндіреді. 1. Пікір. Берілген сөздер бойынша өзіндік пікірін бір сөйлеммен айтады. 2. Дәлел. Өз пікірін бір сөйлеммен дәлелдейді 3. Мысал. Пікірін өмірмен байланыстырып, мысал келтіреді. 4. Қорытынды. Тақырып бойынша қорытынды шығарады. <img src="/uploads/lesson_plans/5e06e014880ef/images/5e06e300d46f2.png" style="width: 305px;">Саралау. Тапсырма бойынша жүргізіледі. Тапсырма барлық оқушыларға ұсынылады, бірақ әртүрлі нәтиже күтіледі. Қабілеті төмен оқушы мен қабілеті жоғары оқушылар жұптасады.Оқушылар бір – бірімен ой бөліседі, идеяларын ортаға салады. (Б) «Отшашу» әдісі арқылы бағалау. Кері байланыс: «Бес саусақ» Бас бармақ- өте жақсы Балаң үйрек -ұсынысым бар Ортан терек - жақсы Шылдыр шүмек- шектеулі Кішкентай бөбек - нашар

Қосымша ақпарат

2,3,4 тапсырма – «Тапсырма бойынша саралау» негізінде ««Пирамидалық талқылау», «Галереяны шарлау» әдістер арқылы тапсырмалары орындалады. Тапсырманы орындау барысында әр оқушының ойлау деңгейінің әртүрлі болатындығын ескере отырып, әр оқушыға өз мүмкіндігі бойынша қолдау беріледі. «Уақыт арқылы саралау» негізінде «Ашық миркофон» әдісі арқылы тапсырма орындалады. Бұл тапсырма кезінде пікірлерді дәлелдеуде мұғалімнің көмегін қажет ететін оқушыларға қолдау беріледі.  Сабақ бойынша рефлексия Өзін –өзі бағалау, мұғалімнің бағалауы, «Бағдаршам», «От шашу», «Смайлик» әдісі Дескриптор:  өлеңді түсініп, қатесіз оқиды;  өлең мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;  өлеңдегі оқиғаға қатысты ойын айтады;  өлеңнің құрылымдық бөліктерін ажыратады;  өлең бөліктеріне тақырып қояды.

Әнші Әміре. Әнші. Ж.Аймауытов